ความเป็นมา
มาตรฐาน มกษ. 1004-2557 “หลักปฏิบัติสำหรับกระบวนการรมผลไม้สดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซต์” ถูกจัดทําเพื่อควบคุมการรมสารซัลเฟอร์ไดออกไซต์ในผลไม้สด โดยมุ่งลดการตกค้างของสารเคมีในผลไม้ และรักษาคุณภาพลักษณะ และความปลอดภัยของผลไม้ที่ผ่านการรมก่อนจำหน่ายแก่ผู้บริโภคในประเทศและการส่งออก ปัจจุบันมีการรมผลไม้สดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาผลไม้ให้คงความสด แต่สารตกค้างอาจกระทบต่อสุขภาพ จึงต้องควบคุมไม่ให้เกินกว่าที่กฎหมายกำหนด เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคและเพิ่มความเชื่อมั่นในผลไม้ไทยทั้งในประเทศและตลาดโลก
วัตถุประสงค์
มาตรฐานสินค้าเกษตรนี้กำหนดหลักปฏิบัติสำหรับกระบวนการรม (fumigation) ผลไม้สดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ เพื่อให้ได้ผลไม้สดที่ปลอดภัย มีคุณภาพเหมาะสมสำหรับการบริโภค และไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ขอบข่าย
มาตรฐานสินค้าเกษตรนี้กำหนดหลักปฏิบัติสำหรับกระบวนการรม (fumigation) ผลไม้สดด้วยก๊าซชัลเฟอร์ใดออกไซด์ เพื่อให้ได้ผลไม้สดที่ปลอดภัย มีคุณภาพเหมาะสมสำหรับการบริโภค และไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
สาระสำคัญสำหรับการผลิตทุเรียนแช่เยือกแข็ง
สรุปสาระสำคัญ มกษ. 1004-2557 “หลักปฏิบัติสำหรับกระบวนการรมผลไม้สดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์”
4 ข้อกำหนดให้ได้คุณภาพตามมาตรฐานบังคับ
1. สถานประกอบการ
- ที่ตั้ง ต้องไม่ก่อให้เกิดการปนเปื้อนต่อผลไม้สดหรือกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และหากมีความเสี่ยงต้องมีมาตรการควบคุมและได้รับอนุญาตตามกฎหมาย.
- มีพื้นที่เพียงพอ สำหรับการปฏิบัติงานตั้งเเต่การรับวัตถุดิบการรม เเละการปฏิบัติหลังการรม
- ห้องรม ต้องมีโครงสร้างแข็งแรง ผิวเรียบ ไม่มีรอยร้าว ใช้วัสดุป้องกันการรั่วและดูดซึมก๊าซ ทำความสะอาดง่าย มีช่องสังเกตการณ์ แสงสว่างเพียงพอ และระบบหมุนเวียนอากาศที่กระจายก๊าซได้ทั่วถึง
- เครื่องมือและอุปกรณ์ ต้องอยู่ในสภาพดี มีประสิทธิภาพ ถูกต้องและแม่นยำ เหมาะสมกับการใช้งาน รวมถึงมีเครื่องชั่งและนาฬิกาจับเวลาที่เชื่อถือได้.
- ความปลอดภัยของผู้ปฎิบัติงาน อุปกรณ์ เครื่องมืออยู่ในสภาพใช้งานได้ดีเเละมีจำนวนเพียงพอสำหรับผู้ปฎิบัติงาน รวมถึงจัดให้มีสัญลักษณ์บ่งชี้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน
2. การควบคุมการปฏิบัติงาน
- วัตถุดิบ ตรวจรับผลไม้สดตามข้อกำหนดของสถานประกอบการโดยให้มีคุณลักษณะเหมาะสมกับการนำไปใช้
- ภาชนะบรรจุผลไม้สด สะอาด เเข็งเเรง เเละเหมาะสมสำหรับการบรรจุที่จะทำให้ก๊าซสัมผัสกับผลไม้สดได้อย่างทั่วถึงขณะรม
- กระบวนการรมซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ต้องมีวิธีและเอกสารที่ชัดเจน ตรวจสอบอุปกรณ์ให้พร้อมใช้งาน ควบคุมการรมอย่างเหมาะสม และต้องไม่ให้สารตกค้างเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด
- การปฏิบัติหลังการรม ต้องกำจัดก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์จากห้องรมอย่างเหมาะสม และระบายก๊าซออกจากผลไม้เพื่อป้องกันสารตกค้างเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด
- การเก็บรักษา เก็บรักษาผลไม้ที่ผ่านการรมหรือรอการขนส่งในบริเวณที่เหมาะสม
- การจัดการของเสีย สิ่งที่ไม่ใช้เเล้วหรือของเสียที่เหลือจากการผลิต ต้องมีการกำจัดของเสียอย่างเหมาะสม
3. การฝึกอบรม
- ผู้ปฏิบัติงานมีความรู้เเละทักษะ ที่เหมาะสมกับการรมก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ พร้อมทั้งมีการทบทวนความรู้เเละปรับให้ทันสมัยอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
4. เอกสารเเละการบันทึกข้อมูล
- เอกสารเเละบันทึกข้อมูล กระบวนการผลิตรวมถึงการจำหน่าย
- เก็บเอกสารเเละบันทึกข้อมูล ไว้อย่างน้อย 2 ปี
ข้อกำหนดสำหรับผลไม้สดรมก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์
พระราชบัญญัติมาตรฐานสินค้าเกษตร มกษ. 1004-2557 คือ มาตรฐานสินค้าเกษตรที่เกี่ยวกับหลักปฏิบัติสำหรับกระบวนการรมผลไม้สดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ มาตรฐานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ได้ผลไม้สดที่มีคุณภาพ ปลอดภัยสำหรับการบริโภค และไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ประโยชน์ของการรมผลไม้สดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์
- ช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคเกี่ยวกับความปลอดภัยและคุณภาพของผลไม้สดที่ผ่านการรมก๊าซ
- ช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถผลิตและส่งออกผลไม้สดที่มีคุณภาพได้มาตรฐาน
- ช่วยลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการปนเปื้อนของก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์
- ส่งเสริมการผลิตผลไม้สดที่ปลอดภัยและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และยั่งยืน
งานวิจัย/เอกสารวิชาการ
ระบบควบคุมการส่งออกลำไยสดไปสาธารณรัฐประชาชนจีน
ระบบควบคุมการส่งออกลำไยสดของประเทศไทยไปสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งกรมวิชาการเกษตรได้พัฒนาขึ้นเพื่อให้การส่งออกเป็นไปตามพิธีสารไทย–จีนว่าด้วยข้อกำหนดด้านการกักกันโรคและความปลอดภัยอาหาร โดยระบบครอบคลุมตั้งแต่การจดทะเบียนผู้ส่งออก การตรวจสอบและรับรองแหล่งผลิตพืชตามมาตรฐาน GAP การรับรองโรงคัดบรรจุและโรงรมลำไยสดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ตามมาตรฐาน มกษ. 1004-2557 ตลอดจนการตรวจสอบซัลเฟอร์ไดออกไซด์ตกค้างในเนื้อลำไยซึ่งต้องไม่เกิน 50 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ก่อนออกใบรับรองสุขอนามัย (Health Certificate) และสุขอนามัยพืช (Phytosanitary Certificate) เพื่อให้มั่นใจว่าลำไยที่ส่งออกมีคุณภาพ ปลอดภัย และตรวจสอบย้อนกลับได้ตามข้อกำหนดของประเทศคู่ค้า
