ความเป็นมา
มาตรฐาน มกษ. 7432-2558 “การปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดีสำหรับฟาร์มผลิตลูกกุ้งขาวแวนนาไม ปลอดโรค” ถูกนำมาใช้เพื่อกำหนดแนวทางการเพาะเลี้ยงลูกกุ้งให้ปลอดโรค มีการจัดการน้ำ คุณภาพอาหาร การจัดการสุขลักษณะและการป้องกันโรคในฟาร์ม เพื่อให้ได้ลูกกุ้งที่มีคุณภาพและปลอดภัยสู่ตลาดทั้งในและต่างประเทศ เนื่องจากการเลี้ยงกุ้งขาวแวนนาไมในประเทศไทยประสบปัญหาเรื่องโรคกุ้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคเอเอชพีเอ็นดี (AHPND) หรือ acute hepatopancreatic necrosis disease) ในลูกกุ้งขาวแวนนาไมซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้เลี้ยงกุ้งขาวแวนนาไมเป็นอย่างมาก จึงจำเป็นต้องมีการควบคุมการเพาะลูกกุ้งขาวแวนนาไม เพื่อป้องกันไม่ให้มีการถ่ายทอดโรคจากพ่อแม่พันธุ์มาสู่ลูกกุ้งขาวแวนนาไม และควบคุมไม่ให้มีการแพร่กระจายของโรคในฟาร์มผลิต
วัตถุประสงค์
เพื่อให้ฟาร์มผลิตลูกกุ้งขาวแวนนาไมมีการดำเนินการที่ได้มาตรฐาน ตั้งแต่การรับพ่อแม่พันธุ์ การเพาะลูกกุ้งระยะนอเพลียส ไปจนถึงการเคลื่อนย้ายลูกกุ้งออกจากฟาร์ม
ขอบข่าย
- มาตรฐานสินค้าเกษตรนี้ ครอบคลุมฟาร์มผลิตลูกกุ้งชาวแวนนาไมที่มีการดำเนินการในส่วนการเพาะลูกกุ้งขาวแวนนาไมระยะนอเพลียส (nauplius)
- มาตรฐานสินค้าเกษตรนี้ กำหนดเกณฑ์การปฏิบัติที่ดีสำหรับการเพาะลูกกุ้งขาวแวนนาไมในระยะนอเพลียส ตั้งแต่การรับพ่อแม่พันธุ์กุ้งขาวแวนนาไมไปจนถึงก่อนการเคลื่อนย้ายลูกกุ้งขาวแวนนาไมระยะนอเพลียส ออกจากบ่อฟักหรือภาชนะอื่นที่ใช้ในการฟัก เพื่อให้ได้ลูกกุ้งขาวแวนนาไมระยะนอเพลียสปลอดจากโรค
สาระสำคัญการปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดีสำหรับฟาร์มผลิตลูกกุ้งขาวแวนนาไมปลอดโรค
สรุปสาระสำคัญ มกษ. 7432-2558 “การปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดีสำหรับฟาร์มผลิตลูกกุ้งขาวแวนนาไมปลอดโรค”
7 ข้อกำหนดตามมาตรฐานบังคับ
1. หลักการผลิต
- มีคู่มือระบบความปลอดภัยทางชีวภาพ
- เข้าร่วมโครงการเฝ้าระวังโรค
- ปลอดจาก “โรคที่กำหนดตามมาตรฐาน” อย่างน้อย 6 เดือน
- โรคตัวแดงดวงขาว (WSD)
- โรคหัวเหลือง (YHD)
- โรคทอร่าซินโดรม (TS)
- โรคไอเอชเอชเอ็นวี (IHHNV disease)
- โรคกล้ามเนื้อตาย (IMN)
- โรคตายด่วน (EMS)
2. บุคลากร
- เกษตรกรมีความรู้และผ่านการฝึกอบรม หรือมีประสบการณ์
- มีมาตรการควบคุมผู้ปฏิบัติงาน/บุคคลภายนอก ป้องกันการแพร่ของเชื้อโรค
3. พ่อแม่พันธุ์
- พ่อแม่พันธุ์ต้องปลอดจากโรคที่กำหนดตามมาตรฐาน
- มีระบบกักกันโรคสำหรับพ่อแม่พันธุ์ที่มีประสิทธิภาพ
4. การจัดการทั่วไป
- มีคู่มือปฏิบัติงานประจำฟาร์ม
- โรงเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์และบริเวณกักกันโรคต้องเป็นโรงเรือนปิด
- แยกเครื่องมืออุปกรณ์แต่ละโซน และมีการฆ่าเชื้อถูกต้องตามหลักวิชาการ
- น้ำที่ใช้ในฟาร์มมีคุณภาพเหมาะสม มีการฆ่าเชื้อถูกต้องตามหลักวิชาการ
- มีการฆ่าเชื้อยานพาหนะบริเวณทางเข้า – ออกฟาร์ม
- มีการควบคุมและป้องกันสัตว์รบกวนเข้ามาในบริเวณโรงเพาะ
- ต้องไม่มีสัตว์เลี้ยงเข้าไปในบริเวณโรงเพาะลูกกุ้ง
- มีการกำจัดขยะและสิ่งปฏิกูลอย่างถูกสุขลักษณะ
- มีการกำจัดของเสียจากห้องสุขาอย่างถูกสุขลักษณะป้องกันการปนเปื้อน
5. อาหารพ่อแม่พันธุ์
- ใช้อาหารที่ขึ้นทะเบียนตามพรบ. ควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ 2525 อาหารผลิตเอง/อาหารสด ต้องมีผลตรวจว่าปลอดโรค
- เก็บอาหารกุ้งในสถานที่เหมาะสม ป้องกันการปนเปื้อนและรักษาคุณภาพ
6. การจัดการสุขภาพกุ้ง
- มีมาตรการป้องกันการระบาดของโรคกุ้ง
- มีผลการสุ่มตรวจโรคกุ้งที่แสดงว่าปลอดจากโรคที่กำหนด
- หากมีกุ้งตายจากโรคระบาดให้ดำเนินการควบคุมการแพร่และแจ้ง จนท. ทันที
7. บันทึกข้อมูล
- มีบันทึกขั้นตอนเกี่ยวกับการผลิต และเก็บรักษาข้อมูลอย่างน้อย 3 ปี
เช่น บันทึกการเลี้ยง บันทึกอาหาร บันทึกคุณภาพน้ำ ฯลฯ
การบังคับใช้
มาตรฐานนี้เป็นมาตรฐานบังคับสำหรับฟาร์มผลิตลูกกุ้งขาวแวนนาไมทั่วประเทศ การไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานนี้อาจส่งผลให้ถูกระงับการดำเนินกิจการและมีโทษปรับ
ข้อกำหนดการปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดีสำหรับฟาร์มผลิตลูกกุ้งขาวแวนนาไมปลอดโรค (มกษ. 7432-2558)
- มาตรฐานสินค้าเกษตรนี้ ครอบคลุมฟาร์มผลิตลูกกุ้งชาวแวนนาไมที่มีการดำเนินการในส่วนการเพาะลูกกุ้งขาวแวนนาไมระยะนอเพลียส (nauplius)
- มาตรฐานสินค้าเกษตรนี้ กำหนดเกณฑ์การปฏิบัติที่ดีสำหรับการเพาะลูกกุ้งขาวแวนนาไมในระยะนอเพลียสตั้งแต่การรับพ่อแม่พันธุ์กุ้งขาวแวนนาไมไปจนถึงก่อนการเคลื่อนย้ายลูกกุ้งขาวแวนนาไมระยะนอเพลียสออกจากบ่อฟักหรือภาชนะอื่นที่ใช้ในการฟัก เพื่อให้ได้ลูกกุ้งขาวแวนนาไมระยะนอเพลียสปลอดจากโรคที่กำหนด

