ความเป็นมา
มาตรฐาน มกษ. 6401-2558 “การปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ” ถูกกำหนดขึ้นเพื่อควบคุมกระบวนการรับรวบรวมน้ำนมดิบจากเกษตรกร การเก็บรักษา การขนส่ง และการควบคุมคุณภาพ ณ จุดรวบรวม เพื่อป้องกันการปนเปื้อน การเสื่อมคุณภาพ และทำให้นมดิบที่ได้รับมีความปลอดภัยและได้มาตรฐานก่อนเข้าสู่กระบวนการแปรรูปต่อไป
วัตถุประสงค์
เพื่อให้มีแนวทางปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ ตั้งแต่การรับน้ำนมดิบ การทำความเย็น การเก็บรักษา การขนส่ง และการส่งเสริมสมาชิก และเพื่อให้ได้น้ำนมดิบที่มีคุณภาพสำหรับแปรรูป เป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานและปลอดภัยต่อผู้บริโภค
ขอบข่าย
มาตรฐานสินค้าเกษตรนี้ กำหนดการปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ ตั้งแต่การรับน้ำนมดิบ การลดอุณหภูมิ การเก็บรักษา การขนส่ง และการส่งเสริมสมาชิก เพื่อให้ได้น้ำนมดิบที่มีคุณภาพ สำหรับแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานและปลอดภัยต่อผู้บริโภค
สาระสำคัญการปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ
สรุปสาระสำคัญ มกษ. 6401-2558 “การปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ”
7 หลักการสำคัญของการปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ
1. การรับซื้อน้ำนมดิบ
- กำหนดเกณฑ์การรับซื้อที่ชัดเจนและเป็นธรรม โดยพิจารณาจากคุณภาพของน้ำนมดิบ เช่น ปริมาณเซลล์เม็ดเลือดขาว (SCC) และจำนวนแบคทีเรีย
- มีการชั่งน้ำหนักและบันทึกข้อมูลปริมาณน้ำนมดิบที่รับซื้ออย่างถูกต้อง
- มีการจัดการอุณหภูมิของน้ำนมดิบให้เหมาะสมทันทีหลังการรีดนม
2. การเก็บรักษาน้ำนมดิบ
- มีการจัดเก็บน้ำนมดิบในภาชนะที่ถูกสุขลักษณะและเหมาะสม เช่น ถังเก็บน้ำนมดิบที่ทำจากสแตนเลส
- มีการควบคุมอุณหภูมิของน้ำนมดิบให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม (ไม่เกิน 4°C) ตลอดระยะเวลาการจัดเก็บ
- มีการบันทึกอุณหภูมิของน้ำนมดิบเป็นระยะ
3. การขนส่งน้ำนมดิบ
- มีการใช้รถขนส่งที่มีฉนวนกันความร้อนเพื่อรักษาอุณหภูมิของน้ำนมดิบระหว่างการขนส่ง
- มีการควบคุมอุณหภูมิของน้ำนมดิบให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมระหว่างการขนส่ง
- มีการบันทึกข้อมูลการขนส่งอย่างละเอียด
4. การตรวจสอบคุณภาพน้ำนมดิบ
- มีการตรวจสอบคุณภาพน้ำนมดิบอย่างสม่ำเสมอตามแผนการตรวจสอบที่กำหนด
- มีการเก็บตัวอย่างน้ำนมดิบเพื่อนำไปวิเคราะห์คุณภาพ
- มีการจัดการกับน้ำนมดิบที่ไม่เป็นไปตามเกณฑ์คุณภาพอย่างเหมาะสม
5. การจัดการสุขลักษณะ
- ผู้ปฏิบัติงานและผู้ขนส่งน้ำนมดิบต้องมีสุขลักษณะส่วนบุคคลที่ดี
- มีการรักษาความสะอาดของเครื่องจักร อุปกรณ์ และสถานที่ปฏิบัติงาน
- มีการจัดการเรื่องการกำจัดของเสียและสิ่งปฏิกูลอย่างเหมาะสม
6. ระบบการตามสอบ
- มีการจัดทำระบบการตามสอบเพื่อติดตามแหล่งที่มาและเส้นทางการส่งมอบน้ำนมดิบ
- มีการจัดการกับข้อร้องเรียนของลูกค้าอย่างเป็นระบบ
7. การฝึกอบรม
- มีการฝึกอบรมพนักงานให้มีความรู้และทักษะที่จำเป็นในการปฏิบัติงาน
- มีการให้ความรู้แก่เกษตรกรเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตน้ำนมดิบที่มีคุณภาพ
ข้อกำหนดสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ
พระราชบัญญัติมาตรฐานสินค้าเกษตร พ.ศ. 2551 กำหนดให้มีมาตรฐาน มกษ. 6401-2558 ซึ่งเป็นมาตรฐานสำหรับการปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ. มาตรฐานนี้เป็นส่วนหนึ่งของมาตรฐานสินค้าเกษตร (มกษ.) ที่ออกโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
ประโยชน์ของการปฏิบัติที่ดี
- คุณภาพน้ำนมดิบดีขึ้น
ช่วยลดความเสี่ยงในการปนเปื้อนของจุลินทรีย์และสารปนเปื้อนอื่นๆ ทำให้ได้น้ำนมดิบที่มีคุณภาพสูงขึ้น - ความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์
ช่วยให้ผลิตภัณฑ์นมที่ผลิตจากน้ำนมดิบมีความปลอดภัยต่อผู้บริโภค - ความเชื่อมั่นของตลาด
ช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคและตลาดที่มีต่อผลิตภัณฑ์นม - การพัฒนาอุตสาหกรรม
ช่วยพัฒนาอุตสาหกรรมโคนมของประเทศให้มีความยั่งยืน
